Αυτή την Άγια Ημέρα διάλεξε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός διάλεξε για να σηκώσει στην Άγια Λαύρα τη σημαία της επανάστασης. Οι Έλληνες έδωσαν τη μεγάλη υπόσχεση να πεθάνουν "για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδας την Ελευθερία"!

Σκίρτησε η ταλαιπωρημένη γη, βρόντηξε και άστραψε. Σηκώθηκε το Θεριό με μάτι κόκκινο και θολό, μούγκρισε φοβερά . Πάγωσαν οι άπιστοι, πήραν θάρρος οι ραγιάδες. Φωτιά και αστροπελέκι χύθηκε παντού.

Τετρακόσια χρόνια μια σπίθα κρυμμένη στα βάθη της ψυχής των ραγιάδων έμεινε άσβηστη και ακοίμητη, η σπίθα από την αιώνια και ακατάλυτη Ελληνική φλόγα. Και η σπίθα αυτή φούντωσε, και θέριεψε, και έγινε φωτιά, λάβα καυτερή και χύθηκε και έκαψε τυράννους και έλιωσε τις βαριές αλυσίδες της σκλαβιάς.

Μαύρη, πικρή, κατασκότεινη η σκλαβιά του έθνους μας . Αυθαιρεσία, καταναγκασμός χαράτσι, παιδομάζωμα, αγραμματοσύνη, εξευτελισμός και ότι χειρότερο υπέστησαν οι υπόδουλοι Έλληνες. Τίποτε από όλα αυτά όμως, δεν ήταν αρκετό να αλλοτριώσει την ψυχή τους. Με τους θρύλους και τις ιστορίες που μιλούν για την παλιά δόξα, η Ελληνίδα γιαγιά, κρατάει άσβεστη στα στήθια του ελληνόπουλου την ελπίδα.

Αυτήν την ελπίδα με λόγια μαγικά θεριεύει ο παπαδάσκαλος κάθε βράδυ στο απόμερο ερημοκλήσι. Εκεί με το φως του φεγγαριού διδάσκει στα Ελληνόπουλα τη θρησκεία μας, ανοίγει το βιβλίο των αναμνήσεων και διδάσκει την ιστορία μας.

Αναμφισβήτητα η εκκλησία, στάθηκε καταφύγιο και παρηγοριά για τους υπόδουλους. Ήταν η μοναδική απαντοχή τους, τουλάχιστον για τους πρώτους αιώνες. Συσπείρωσε το γένος , διατήρησε την εθνική του συνείδηση και ταυτότητα, ενίσχυσε το φρόνημά του, συντήρησε τη συνοχή του. Τα κρυφά σχολειά επιτέλεσαν τεράστιο έργο σε ότι αφορά την μεταφορά της ιστορικής μνήμης και των παραδόσεων της φυλής από γενιά σε γενιά.

Ακόμα η ιδιοσυγκρασία, η ψυχοσύνθεση και γενικά η προσωπικότητα των Ελλήνων οδήγησε αρκετούς από αυτούς σε σημαντικές θέσεις και αξιώματα αναπτύσσοντας την τάξη των Φαναριωτών , των πλούσιων εμπόρων, των λογίων που θα συμβάλλουν στη δημιουργία οικονομικής και πολιτιστικής προόδου και θα βοηθήσουν τον ελληνικό διαφωτισμό.

Οι κυριότεροι εκπρόσωποι του διαφωτισμού Αδαμάντιος Κοραής, Ευγένιος Βούλγαρης, Ρήγας Φεραίος και άλλοι, μετέφεραν στον Ελληνικό Χώρο τα ιδεολογικά ρεύματα της Ευρώπης.

Όλα αυτά ήταν σημάδια ότι είχαν ωριμάσει τα πράγματα ότι είχε έρθει πλέον η μεγάλη ώρα. Πρώτοι καλλιέργησαν αυτή τη σκέψη οι Έλληνες της διασποράς, οι οποίοι πάντα προσφέρουν υπηρεσίες στο έθνος. Τρεις εμπνευσμένοι άνθρωποι στη μακρινή Οδησσό της Ρωσίας, ο Εμμανουήλ Ξάνθος , ο Νικόλαος Σκουφάς και ο Αθανάσιος Τσακάλωφ ίδρυσαν το 1814 μια μυστική οργάνωση τη ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ, με σκοπό να προετοιμάσουν γενικευμένη επανάσταση. Σύντομα φλογεροί πατριώτες κατέβηκαν στη πατρίδα και για χρόνια προετοίμαζαν μυστικά το έδαφος για την επανάσταση.

Το σύνθημα ήταν τα λόγια του Ρήγα "καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή". Όπως μόλις έρθει η άνοιξη, καμία δύναμη δεν μπορεί να κρατήσει τα μπουμπούκια των δένδρων να ανοίξουν, έτσι όταν η ευλογημένη ώρα της Ανάστασης του Γένους ήρθε, έγιναν τα λόγια τραγούδι και πέρασε από στόμα σε στόμα, το πήραν οι κάμποι, τα βουνά και οι ραχούλες. Το τραγούδησαν οι βρυσούλες, οι βελανιδιές και τα πλατάνια και αντιλάλησε στη Ρούμελη , στο Μοριά, στη Θεσσαλία, και τη Μακεδονία. Και έγινε αεράκι δροσερό, χάιδεψε τις θάλασσες και τα πελάγη και έφερε το μήνυμα στα ελληνικά νησιά.

Η πρώτη νίκη της Τριπολιτσάς σκορπάει ελπίδες λευτεριάς σε κάθε σπιθαμή της ελληνικής γης, τα Δερβενάκια αντηχούν τη μεγάλη νίκη του γέρου του Μοριά και την καταστροφή του Δράμαλη. Η αιώνια ελληνική ιδέα έθρεψε την ελπίδα και τον ενθουσιασμό, την περηφάνια και το μεγαλείο. Το ένα μετά το άλλο τα διάφορα μέρη της Ελλάδας μπαίνουν στη φωτιά του πολέμου.

Η Θεσσαλία το Μάιο του 1822 ύστερα από το κάλεσμα του δάσκαλου του Γένους, Άνθιμου Γαζή.

Στη Μακεδονία η επανάσταση κηρύχθηκε στις 17 Μαΐου. Ήδη από τις 11 Μαρτίου είχε αποβιβαστεί στο Άγιο Όρος ο Φιλικός Εμμανουήλ Παπάς και με κέντρο τη μονή Εσφιγμένου άρχισε να στρατολογεί ενθουσιώδεις επαναστάτες. Η επανάσταση επεκτάθηκε και στη Χαλκιδική, την ευρύτερη περιοχή του Ολύμπου και το Βέρμιο. Η Μηλιά των ξακουστών Λαζαίων, θυσιάζεται στο βωμό της ελευθερίας και καταστρέφεται στις 2 Απριλίου μετά την ομώνυμη ιστορική μάχη. Στην Αραπίτσα της ηρωικής Νάουσας, οι γυναίκες για να αποφύγουν τους εξευτελισμούς, τους βιασμούς και την αιχμαλωσία, προτιμούν τον ένδοξο θάνατο πέφτοντας στα ορμητικά νερά του ποταμού με τα κοφτερά βράχια.

Σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας, οι πάλαι καταφρονεμένοι ραγιάδες, πολεμούν άφοβα, πολεμούν θαρραλέα . Είναι άξιοι απόγονοι των πολεμιστών του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας. Γίνονται ήρωες, θεοί και ημίθεοι και μάχονται αψηφώντας το θάνατο.

Το Μεσολόγγι είναι και θα είναι πάντα σύμβολο ανδρείας και θάρρους. Ένα χρόνο αντιστάθηκε γενναία συμβάλλοντας αποφασιστικά στον αγώνα. Στις 11 Απριλίου του 1826 επιχειρήθηκε η ηρωική έξοδος που έμελλε να σκορπίσει το θάνατο σε όσους είχαν καταφέρει να αντέξουν στην πείνα και τις κακουχίες.

Η δόξα δεν περπάτησε μόνο στη στεριά . Χύθηκε και στη θάλασσα και τάραξε τα όμορφα και γαλανά νερά της. Και γέννησε Μιαούληδες, Κανάρηδες και Μπουμπουλίνες που έγιναν κύματα και θέριεψαν, έσπειραν τον τρόμο και τον πανικό, νίκησαν στόλους, και χάρισαν νέες δάφνες στην πατρίδα. Ο ποιητής Γεώργιος Δροσίνης γράφει για τον Κανάρη: "O ένδοξος πυρπολητής Κανάρης, ύστερα από την καταστροφή της Τούρκικης ναυαρχίδας στο λιμάνι της Χίου το 1822, γυρίζει στο λιμάνι των Ψαρών δοξοφόρος και ταπεινός και με αργό βήμα τραβάει για τη μητροπολιτική εκκλησία των Ψαρών. Έχει να εκπληρώσει ένα τρανό τάμα στην Παναγιά. Κατευθύνεται ευλαβικά στην εικόνα της, κρατώντας το τάμα του, ένα αγιοκέρι. Το χέρι που δεν έτρεμε μπρος στο θάνατο τώρα σιγοτρέμει με το κερί ανάμεσα στα δάχτυλα . Η συγκίνηση είναι μεγάλη, η ευγνωμοσύνη τεράστια, η πίστη αγνή. Με βαθιά ευλάβεια, που τον συγκλονίζει αναπέμπει σιωπηλά στη Μεγαλόχαρη το μεγάλο ευχαριστώ και για λογαριασμό του αγωνιζόμενου γένους."

Τι και αν έμεινε μαύρη και έρημη η ράχη των Ψαρών; Έγινε το σύμβολο της ανδρείας, είναι, και θα είναι παράδειγμα αυτοθυσίας.

Δεν είναι εύκολο τόσες θυσίες να αναφερθούν. Κάθε λέξη είναι φτωχή και κάθε φωνή είναι ψίθυρος απαλός, που μόλις χαϊδεύει τις γρανιτώδεις ψυχές εκείνων που πότισαν με το αίμα το δένδρο της λευτεριάς. Το Αρκάδι και το Κούγκι, το Ζάλογγο και η Αράπιτσα, θα αποτελούν στους αιώνες τους φάρους που θα φωτίζουν εκείνους που ξέρουν να ζουν αλλά και να πεθαίνουν.

Το χρέος προς την πατρίδα, βέβαια, δεν είναι μόνο χρέος πολέμου. Είναι και χρέος ειρήνης. Και σε καιρούς ειρήνης γίνεται ακόμα δυσκολότερο, γιατί θέλει έργα αρετής και δικαιοσύνης. Μια δικαιοσύνη που να πηγάζει πάνω από ταπεινότητες και μικροσυμφέροντα, κομματικές εμπάθειες και εγωισμούς- να πηγάζει από την ενότητα του Έθνους και την ομοψυχία.

Γιατί όπως λέει ο Μακρυγιάννης: "Τούτη την πατρίδα την έχουμε όλοι μαζί και σοφοί και αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί. Όλοι αγωνιστήκαμε και δουλέψαμε μαζί για να μη λέγει... ούτε ο δυνατός εγώ, ούτε ο αδύνατος. Όταν αγωνίζονται πολλοί και φτιάχνουν, να λέμε εμείς. Είμαστε στο εμείς και όχι στο εγώ."

Σήμερα ιδιαίτερα, σε ημέρες κρίσιμες, γενικότερων ανακατατάξεων και εν μέσω μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και εν μέσω μια πανευρωπαϊκής προσφυγικής κρίσης, γίνεται ακόμα πιο επιτακτικό το αίτημα για ενότητα, ομόνοια, κοινωνική ειρήνη και γόνιμη συνεργασία σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Εξίσου επιτακτική όμως είναι και η ανάγκη να αντισταθούμε στη σύγχρονη κρεατομηχανή της παγκοσμιοποίησης η οποία έχει αλέσει με ανησυχητική επιτυχία έννοιες όπως ΠΑΤΡΙΔΑ, ΠΙΣΤΗ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ, ΕΡΓΑΣΙΑ, ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΣΥΝΤΑΓΜΑ,...

Σήμερα, στην εποχή του ατομικισμού αλλά και της καθοδηγούμενης συλλογικότητας, δεν πρέπει να μας απασχολεί μόνο τι μπορεί να μας προσφέρει η πατρίδα αλλά τι μπορούμε να προσφέρουμε κι εμείς. Οι φτωχοί, αλλά κυρίως οι εύποροι και οι ταγοί μας... Είναι το ελάχιστο χρέος προς αυτούς, που ζύμωσαν με το ακριβό τη αρετής το άρωμα, κάθε σελίδα του 21 και πραγμάτωσαν ιδανικά πανανθρώπινα : Την αγάπη στο Θεό και την πατρίδα, την αλληλεγγύη, την καρτερία την αυταπάρνηση και τη θυσία.

Ζήτω η ελευθερία
Ζήτω το αθάνατο 21
Ζήτω η Ελλάδα

Γιώργος Φελεκίδης