Τα όρια πρέπει να οργανωθούν από νωρίς στο οικογενειακό περιβάλλον και με τρόπο σωστό. Έτσι το παιδί θα καταλάβει πως το πρόβλημα δεν είναι τα συναισθήματα που νιώθει αλλά το πώς τα εκφράζει και η συμπεριφορά που δημιουργείται από αυτά. Η λεγόμενη «κακή συμπεριφορά».
ΟΙ ΖΩΝΕΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ:
Οι γονείς μπορούν να υιοθετήσουν ένα σύστημα κανόνων που χωρίζεται σε 3 απλές ζώνες:
ΠΡΑΣΙΝΗ ΖΩΝΗ:
Εδώ ανήκουν επιθυμητές και αποδεκτές συμπεριφορές.
ΚΙΤΡΙΝΗ ΖΩΝΗ:
Εδώ ανήκουν μη επιθυμητές συμπεριφορές που όμως επιτρέπουν οι γονείς για 2 λόγους :
1ον : επιτρέπουν στα παιδιά μια συγκεκριμένη συμπεριφορά για να τους δώσουν χρόνο και χώρο για να μάθουν από τα λάθη τους και να οργανωθούν καλύτερα την επόμενη φορά που θα τους δοθεί η ευκαιρία.
2ον : επιτρέπουν στα παιδιά μια συμπεριφορά κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, πχ. γκρίνια και προσκόλληση στη μαμά σε περίπτωση ίωσης της 5χρονης κόρης της.
ΚΟΚΚΙΝΗ ΖΩΝΗ:
Εδώ ανήκουν μη αποδεκτές συμπεριφορές που οδηγούν σε αντίστοιχες συνέπειες, οι οποίες όμως θα έχουν γνωστοποιηθεί ήδη στα παιδιά. Με λίγα λόγια αυτό σημαίνει πως τα παιδιά ξέρουν ήδη τι δεν επιτρέπεται να κάνουν και πως αν το κάνουν θα υπάρχουν συνέπειες.
ΑΠΟΦΑΣΙΖΩ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ!
Οι κανόνες μπορούν να αποφασιστούν μαζί με το παιδί σε μια κοινή γραμμή που ακολουθούν οι γονείς και το ίδιο το παιδί. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα παιδιά νιώθουν ασφάλεια με την οριοθέτηση και τους κανόνες γιατί ξέρουν μέχρι πού είναι τα όριά τους. Καλό είναι ο γονιός να αναφέρεται στα όρια και τους κανόνες που έχει αποφασίσει με το παιδί, ακόμα και αν το τελευταίο δεν έχει εμφανίσει κάποια μη επιθυμητή συμπεριφορά (συμπεριφορά που δεν επιτρέπεται). Με αυτόν τον τρόπο τα όρια γίνονται μέρος της ρουτίνας του, μαθαίνει να τα συζητάει και να τα δέχεται με μεγαλύτερη ευκολία.
Πολλές θα είναι οι φορές που το παιδί δε θα δεχτεί τους κανόνες που έχουν οριστεί. Γι' αυτό είναι απαραίτητο, όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, να συμφωνηθούν από κοινού με το παιδί. Λόγοι μεταξύ άλλων που τα παιδιά δε θα τους δεχτούν και θα εμφανίσουν ανεπιθύμητες συμπεριφορές είναι ότι :
• τα όρια είναι πολύ αυστηρά
•τα όρια είναι πολύ χαλαρά
Σε αυτές τις περιπτώσεις ο γονιός χρησιμοποιεί τη λογική. Οι κανόνες μπορούν να αναδιατυπωθούν έτσι ώστε να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Αν δηλαδή καταλάβουμε πως το παιδί δεν έχει αφομοιώσει και δεν έχει δεχτεί πλήρως έναν κανόνα, μπορούμε να τον συζητήσουμε μαζί του και να τον αλλάξουμε με τρόπο που να εξυπηρετεί όλη την οικογένεια.
Τέλος, καλό είναι οι κανόνες να έχουν θετική διατύπωση, να είναι σύντομοι, απλοί και να μην περιλαμβάνουν ΔΕΝ και ΜΗΝ. Για παράδειγμα είναι καλύτερο να πούμε «Μιλάω ευγενικά και σέβομαι τους άλλους» παρά να πούμε «Δε βρίζω». Με αυτό τον τρόπο το παιδί θα καταλάβει τι πρέπει και τι μπορεί να κάνει και όχι τι δεν μπορεί να κάνει.
Μαρούσα Μελισσαράτου,
Ψυχολόγος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Gottman, J. (2011). Η Συναισθηματική Νοημοσύνη των Παιδιών. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο
Παπαναστασίου, Φ. (2019). ΔΕΠΥράζει. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο Α.Ε.
Πηγή: ekpaideushdixwsoria.com
